การจำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้าน

ข้อระเบียบ กฎหมาย ที่ใช้ในการปฏิบัติงานทะเบียนราษฎร ที่เกี่ยวข้อง

                   - พ.ร.บ. การทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2534 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551

                   - กฎกระทรวงกำหนดหลักเกณฑ์ และวิธีการเกี่ยวกับการโต้แย้งหรือชี้แจงข้อเท็จจริง การอุทธรณ์และพิจารณาอุทธรณ์คำสั่งนายทะเบียน พ.ศ. 2551

                   - ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2551

                   - พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539

*** ระเบียบและกฎหมายปรากฏในภาคผนวก

ขั้นตอนและวิธีปฏิบัติ

          การจำหน่ายรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้าน มีหลายกรณี ได้แก่

                   - กรณีบุคคลมีชื่อซ้ำในทะเบียนบ้านเกินกว่า 1 แห่ง 

                   - กรณีบุคคลที่มีชื่อในทะเบียนบ้านโดยมิชอบ

                   - กรณีตายแต่ยังไม่ได้จำหน่ายตาย

                    - กรณีบุคคลสาบสูญ

                   - กรณีบุคคลสัญชาติไทยหรือคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวตายในต่างประเทศ

กรณีบุคคลมีชื่อซ้ำในทะเบียนบ้านเกินกว่า 1 แห่ง

          สถานที่ยื่นคำร้อง

                   สำนักทะเบียนอำเภอหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นที่บุคคลนั้นมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน

          ผู้ยื่นคำร้อง

                   เจ้าบ้านหรือผู้ที่เจ้าบ้านมอบอำนาจหรือบุคคลที่มีชื่อซ้ำ

          หลักฐานประกอบการยื่นคำร้อง

                   1. สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านที่มีรายการบุคคลซ้ำกัน

                   2. บัตรประจำตัวประชาชนของผู้แจ้งหรือของเจ้าบ้าน

          นายทะเบียน

                   1. ตรวจสอบความถูกต้องของหลักฐานที่ผู้ร้องนำมาแสดง

                   2. สอบสวนเจ้าบ้านหรือบุคคลที่มีชื่อซ้ำ โดยให้ยืนยันที่อยู่แน่นอนเพียงแห่งเดียว

                   3. จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนฉบับเจ้าบ้านที่บุคคลดังกล่าวไม่ได้อยู่อาศัยตามแบบพิมพ์ ท.ร. 97 ก. โดยให้ประทับคำว่า "จำหน่าย" ด้วยสีน้ำเงินหน้ารายการบุคคลและให้หมายเหตุในช่องย้ายออกไปที่ในทะเบียนบ้านว่า "ชื่อซ้ำตามคำร้องที่.....ลงวันที่....." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้ (ตัวอย่างแบบพิมพ์ดูผนวก)

                   4. มอบสำเนาทะเบียนบ้านพร้อมหลักฐานให้แก่ผู้ร้องต่อไป

          กรณีผู้มีชื่อซ้ำอยู่ต่างสำนักทะเบียน

          สถานที่ยื่นคำร้อง

                    สำนักทะเบียนอำเภอหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นที่บุคคลนั้นมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านแห่งใดแห่งหนึ่ง

          ผู้ยื่นคำร้อง

                   เจ้าบ้านหรือผู้ที่เจ้าบ้านมอบอำนาจหรือบุคคลที่ชื่อซ้ำ

          หลักฐานประกอบการยื่นคำร้อง

                   1. สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านที่มีรายการบุคคลซ้ำกัน

                   2. บัตรประจำตัวประชาชนของผู้แจ้งหรือของเจ้าบ้าน

          นายทะเบียน

                   1. ถ้าได้รับแจ้งจากสำนักทะเบียนที่บุคคลดังกล่าวมีชื่ออยู่ให้จำหน่ายรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้านที่มีชื่อซ้ำ พร้อมทั้งแจ้งเจ้าบ้านให้นำสำเนาทะเบียนบ้านมาดำเนินการจำหน่ายให้ถูกต้อง

                   2. ถ้าบุคคลที่มีชื่อซ้ำนำหลักฐานมาแสดงเพื่อขอให้จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้าน ให้สอบสวนบุคคลดังกล่าวเพื่อยืนยันที่อยู่แน่นอน

                   3. จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้าน

ฉบับเจ้าบ้านที่บุคคลดังกล่าวไม่ได้อยู่อาศัย โดยให้ประทับคำว่า "จำหน่าย" ด้วยสีน้ำเงินหน้ารายการบุคคลและให้หมายเหตุในช่องย้ายออกไปที่ในทะเบียนบ้านว่า "จำหน่ายชื่อซ้ำตามหนังสือที่.....ลงวันที่.....หรือคำร้องที่.....ลงวันที่....." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   4. มอบทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านและหลักฐานให้ผู้ร้องต่อไป

          กรณีที่ได้รับแจ้งจากสำนักทะเบียนกลาง

                   1. ถ้าบุคคลที่มีชื่อซ้ำ มีชื่อซ้ำอยู่ในเขตสำนักทะเบียนเดียวกันให้ดำเนินการเช่นเดียวกับกรณีผู้มีชื่อซ้ำในเขตสำนักทะเบียนเดียวกัน

                   2. ถ้าบุคคลที่มีชื่อซ้ำ มีชื่ออยู่ต่างสำนักทะเบียนให้แจ้งเจ้าบ้านหรือบุคคลที่มีชื่อซ้ำเพื่อมาให้ถ้อยคำยืนยันที่อยู่ที่แน่นอนและดำเนินการจำหน่ายชื่อและรายการบุคคลในทะเบียนบ้านเช่นเดียวกับกรณีผู้มีชื่อซ้ำในเขตสำนักทะเบียนเดียวกัน

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 109

กรณีบุคคลที่ชื่อในทะเบียนบ้านโดยมิชอบ

          กรณีสำนักทะเบียนพบเหตุ

          นายทะเบียน

                    เมื่อมีเหตุอันควรสงสัยว่าการมีชื่อและรายการบุคคลในทะเบียนบ้าน(ท.ร. 14 หรือ ท.ร. 13) ของบุคคลใดเป็นการดำเนินการโดยมิชอบด้วยกฎหมาย ระเบียบ หรือโดยอำพรางข้อเท็จจริง หรือมีรายการข้อความผิดจากความเป็นจริงให้ดำเนินการดังนี้

                   1. สอบสวนพยานบุคคลและพยานเอกสารทั้งหมดที่เกี่ยวข้องกับการมีชื่อในทะเบียนบ้านของบุคคลดังกล่าว

                   2. รวบรวมหลักฐานทั้งหมดพร้อมความเห็นเสนอต่อนายอำเภอพิจารณา

                   3. เมื่อได้รับแจ้งความเห็นจากนายอำเภอว่ามีการดำเนินการโดยไม่ถูกต้องให้นายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่น สั่งระงับการเคลื่อนไหวรายการทะเบียนราษฎรของบุคคลนั้นไว้ก่อน

                   4. แจ้งคำสั่งระงับการเคลื่อนไหวรายการทะเบียนราษฎรให้เจ้าของรายการบุคคลดังกล่าวทราบภายใน 3 วัน นับแต่วันที่มีคำสั่ง เพื่อให้มีโอกาสโต้แย้งหรือชี้แจงข้อเท็จจริง ภายใน 30 วันนับแต่วันที่ได้รับแจ้งคำสั่ง

                   5. กรณีนายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่นดำเนินการตาม ข้อ 4 แล้วมีคำสั่งจำหน่ายรายการทะเบียนหรือคำสั่งเพิกถอนหลักฐานทะเบียนที่มีการดำเนินการโดยไม่ถูกต้องให้หมายเหตุ การจำหน่ายรายการบุคคลในทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "จำหน่ายตามคำร้องที่.....ลงวันที่.....หรือหนังสือที่.....ลงวันที่....." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   6. แจ้งคำสั่งการจำหน่ายรายการบุคคลให้เจ้าของรายการที่ถูกจำหน่ายทราบภายใน 7 วัน เพื่อเปิดโอกาสให้อุทธรณ์คำสั่งของนายทะเบียนได้ภายใน 15 วัน

                   ถ้านายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่นตรวจสอบข้อเท็จจริงจากพยานหลักฐานและสอบสวนพยานบุคคลที่เกี่ยวข้องปรากฏชัดว่าการมีชื่อและรายการบุคคลในทะเบียนบ้านของบุคคลใดมีการกระทำความผิดตามกฎหมาย เช่น การปลอมหรือใช้เอกสารปลอม เป็นต้น หรือแอบอ้างใช้ชื่อและรายการบุคคลอื่นให้ดำเนินการดังนี้

                   1. จำหน่ายรายการทะเบียนหรือเพิกถอนหลักฐานทะเบียนที่มีการทุจริตแล้วให้หมายเหตุการจำหน่ายรายการบุคคลในทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "จำหน่ายคำร้องที่.....ลงวันที่..... หรือหนังสือที่....ลงวันที่....." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   2. ถ้าเป็นกรณีการแอบอ้างใช้ชื่อและรายการบุคคลของผู้อื่นให้นายทะเบียนดำเนินการเพื่อแก้ไขหรือปรับปรุงรายการทะเบียนบ้านให้แก่เจ้าของรายการบุคคลที่ถูกต้องตามข้อเท็จจริง

                   3. แจ้งคำสั่งการจำหน่ายรายการทะเบียนหรือเพิกถอนหลักฐานทะเบียนให้คู่กรณีทราบเป็นหนังสือภายใน 7 วัน นับแต่วันที่มีคำสั่งโดยให้ระบุเหตุผลซึ่งอย่างน้อยประกอบด้วยข้อเท็จจริง ข้อกฎหมายที่อ้างอิง ข้อพิจารณาและข้อสนับสนุนในการใช้ดุลพินิจ สิทธิในการอุทธรณ์ การยื่นคำอุทธรณ์และระยะเวลาอุทธรณ์ไว้ด้วย

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 110

กรณีได้รับแจ้งจากสำนักทะเบียนกลางให้จำหน่ายรายการบุคคล

          นายทะเบียน

                   เมื่อนายทะเบียนได้รับแจ้งจากสำนักทะเบียนกลางว่าการมีชื่อและรายการในทะเบียนบ้านของบุคคลใดเป็นการดำเนินการโดยมิชอบด้วยกฎหมายระเบียบหรือโดยอำพรางข้อเท็จจริง ให้ดำเนินการดังนี้

                   1. ให้จำหน่ายรายการทะเบียนบ้านหรือเพิกถอนหลักฐานทะเบียนที่มีการดำเนินการไม่ถูกต้องออกจากทะเบียนบ้านตามรายการที่ได้รับแจ้ง พร้อมทั้งแจ้งเจ้าบ้านให้นำสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านมาดำเนินการจำหน่ายรายการให้ถูกต้องตรงกัน โดยให้หมายเหตุจำหน่ายรายการบุคคลในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "จำหน่ายตามหนังสือที่.....ลงวันที่....." แล้วลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   2. แจ้งคำสั่งการจำหน่ายรายการทะเบียนหรือเพิกถอนหลักฐานทะเบียนให้คู่กรณีทราบเป็นหนังสือภายใน 7 วัน นับแต่วันที่มีคำสั่ง โดยให้ระบุเหตุผลซึ่งย่างน้อยประกอบด้วยข้อเท็จจริง ข้อกฎหมายที่อ้างอิง ข้อพิจารณาและข้อสนับสนุนในการใช้ดุลพินิจ สิทธิในการอุทธรณ์ การยื่นคำอุทธรณ์และระยะเวลาอุทธรณ์ไว้ด้วย (ให้อุทธรณ์ต่อผู้อำนวยการสำนักทะเบียนกลาง)

                   3. รายการจำหน่ายตาม ท.ร. 97 ก กรณีบุคคลตามรายการที่ได้รับแจ้งจากสำนักทะเบียนกลางได้แจ้งย้ายออกไปมีชื่อและรายการบุคคลในทะเบียนบ้านในเขตสำนักทะเบียนอื่นให้นายทะเบียนอำเภอหรือนายทะเบียนท้องถิ่นส่งสำเนาหนังสือของสำนักทะเบียนกลางไปยังสำนักทะเบียนที่บุคคลนั้นย้ายเข้าไปอยู่เพื่อดำเนินการตามข้อ 1, 2 และ 3

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 110/1

กรณีบุคคลในทะเบียนบ้านตายแต่ยังไม่ได้จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้าน

          สถานที่ยื่นคำร้อง

                   สำนักทะเบียนอำเภอหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นที่บุคคลนั้นมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน

          ผู้ยื่นคำร้อง

                   เจ้าบ้านหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากเจ้าบ้าน

          หลักฐานประกอบการยื่นคำร้อง

                   1. สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านที่ปรากฎชื่อคนตาย

                   2. บัตรประจำตัวประชาชนเจ้าบ้าน

                   3. เอกสารที่เกี่ยวข้องกับผู้ตาย (ถ้ามี)

                   4. หนังสือมอบหมายและบัตรประจำตัวประชาชนผู้ที่ได้รับมอบหมาย (ถ้ามี)

          นายทะเบียน

                   1. ตรวจสอบความถูกต้องของหลักฐานที่ผู้ร้องนำมาแสดง

                   2. สอบสวนเจ้าบ้านและบุคคลที่น่าเชื่อถือให้ปรากฏข้อเท็จจริงสาเหตุที่ยังปรากฏชื่อและรายการคนตายในทะเบียนบ้านรวมถึงสาเหตุการตาย

                   3. จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน โดยหมายเหตุในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "จำหน่ายตามคำร้องที่....ลงวันที่...." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   4. มอบสำเนาทะเบียนบ้านพร้อมหลักฐานให้แก่ผู้ร้อง

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 111

กรณีมีคำสั่งศาลให้ผู้ใดเป็นคนสาบสูญ

          สถานที่ยื่นคำร้อง

                   สำนักทะเบียนอำเภอหรือสำนักทะเบียนท้องถิ่นที่บุคคลนั้นมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน

          ผู้ยื่นคำร้อง

                   เจ้าบ้านหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากเจ้าบ้าน

          หลักฐานประกอบการยื่นคำร้อง

                   1. สำเนาทะเบียนบ้านที่ปรากฏชื่อคนสาบสูญ

                   2. บัตรประจำตัวตัวประชาชนเจ้าบ้าน

                   3. สำเนาคำสั่งศาล

                   4. หนังสือมอบหมายและบัตรประจำตัวประชาชนของผู้ที่ได้รับมอบหมาย (ถ้ามี)

          นายทะเบียน

                   1. ตรวจสอบความถูกต้องของหลักฐานที่ผู้ร้องนำมาแสดง

                   2. สอบสวนเจ้าบ้านและบุคคลที่น่าเชื่อถือให้ปรากฏข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการสาบสูญ

                   3. จำหน่ายชื่อและรายการบุคคลออกจากทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้าน โดยหมายเหตุในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "จำหน่ายตามคำร้องที่....ลงวันที่...." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   4. มอบสำเนาทะเบียนบ้านพร้อมหลักฐานให้แก่ผู้ร้อง

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 111/1

กรณีคนสัญชาติไทยหรือคนต่างด้าวที่มีใบสำคัญประจำตัวคนต่างด้าวตายในต่างประเทศ

          สถานที่ยื่นคำร้อง

                   สำนักทะเบียนอำเภอและสำนักทะเบียนแห่งท้องที่ที่ผู้ตายมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน

          ผู้ยื่นคำร้อง

                   เจ้าบ้านหรือผู้ที่ได้รับมอบหมายจากเจ้าบ้าน

          หลักฐานประกอบการยื่นคำร้อง

                   1. หลักฐานการจดทะเบียนคนตาย (มรณบัตร) หรือ

                   2. หลักฐานการตายที่ออกโดยรัฐบาลของประเทศนั้น ซึ่งได้แปลและรับรองว่าถูกต้องโดยกระทรวงการต่างประเทศ

                   3. บัตรประจำตัวประชาชนของเจ้าบ้าน

                   4. สำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านที่ปรากฏชื่อคนตาย

                   5. หนังสือมอบหมายและบัตรประจำตัวประชาชนของผู้ที่ได้รับมอบหมาย (ถ้ามี)

          นายทะเบียน

                   1. ตรวจสอบความถูกต้องของหลักฐานที่ผู้ร้องนำมาแสดง

                   2. จำหน่ายชื่อและรายการคนตายในทะเบียนบ้านและสำเนาทะเบียนบ้านฉบับเจ้าบ้านโดยปรับคำว่า "ตาย" สีแดง ไว้หน้ารายการคนตาย พร้อมทั้งหมายเหตุในช่องย้ายออกไปที่ ว่า "คำร้องที่....ลงวันที่..." แล้วให้นายทะเบียนลงลายมือชื่อและวันเดือนปีกำกับไว้

                   3. มอบสำเนาทะเบียนบ้านพร้อมหลักฐานให้แก่ผู้ร้อง

*** ระเบียบสำนักทะเบียนกลางว่าด้วยการจัดทำทะเบียนราษฎร พ.ศ. 2535 ข้อ 111/1